Quảng cáo ngoài trời: Tiền "chảy" đi đâu? (*): Giật mình con số chênh lệch

Trong vai một doanh nghiệp (DN) bất động sản cần quảng cáo dự án, chúng tôi liên hệ vào số điện thoại 097744… được ghi trên các trụ bảng quảng cáo ở quận Bình Tân, TP HCM. Bắt máy là nam nhân viên giới thiệu tên P.T.N, làm việc ở Phòng Kinh doanh Công ty TNHH Xây dựng quảng cáo Kim Ngân (có trụ sở ở quận Bình Tân). Sau khi thương lượng vị trí và giá tiền quảng cáo, N. hẹn chúng tôi đến một quán cà phê ở quận Bình Tân để bàn bạc.

Không quen biết rộng, không làm được...

Vừa khoe công ty thành lập mấy chục năm và đang quảng cáo cho nhiều DN lớn khắp cả nước, N. vừa đưa cho chúng tôi xem danh sách các vị trí trụ bảng quảng cáo còn trống ở quận Bình Tân và tỉnh Long An. 

"Quảng cáo ở những vị trí này có giá từ 700 triệu đồng đến 2 tỉ đồng/trụ/năm, chưa bao gồm thuế GTGT. Nếu công ty anh quảng cáo, em sẽ chiết khấu cho cá nhân anh 15%. Công ty em làm ăn uy tín nên anh không cần lo" - N. nói.

Nhân viên Công ty TNHH Xây dựng quảng cáo Kim Ngân trao đổi với phóng viên về vị trí và giá các trụ quảng cáo ở quận Bình Tân, TP HCM. Ảnh: SỸ HƯNG

Chúng tôi hỏi thuê trụ quảng cáo ở vòng xoay An Lạc (quận Bình Tân), N. cho biết giá thuê hơn 2 tỉ đồng/năm. "Chỗ này chưa hết hạn hợp đồng đã có người hỏi thuê. Vị trí này khó kiếm lắm. Còn mấy vị trí trên đường Trần Văn Giàu (quận Bình Tân) có tiền cũng không thuê được vì đã được thuê hết rồi. 

Riêng vị trí vòng xoay Trần Văn Giàu chưa dựng trụ nên nếu thuê quảng cáo 1 năm trở lên thì mới đồng ý làm. Giá thuê vị trí này 1 trụ khoảng 2 tỉ đồng/năm. Nếu bên anh đồng ý, em sẽ bảo sếp lo trước để dựng trụ" - N. mời chào.

Trước thắc mắc về tính pháp lý của các trụ quảng cáo, N. khẳng định công ty đã lo, trong trường hợp thành phố lấy vị trí để cổ động chính trị mà DN không đồng ý thì công ty vẫn giải quyết được.

"Bên anh chỉ cần trả tiền, còn lại mọi chuyện, sếp em lo hết. Em nói thật, mấy vị trí này không quen biết rộng thì không làm được đâu. Một trụ quảng cáo cho thuê với giá 2 tỉ đồng/năm nhưng bên em chi phí cho việc xây dựng, xin giấy phép và lo chỗ này chỗ nọ, cuối cùng vẫn lỗ. Chỉ đến năm thứ 2, nếu DN gia hạn hoặc có nơi khác thuê thì mới bắt đầu có lời" - N. nói rồi gửi cho chúng tôi xem danh sách 13 vị trí trụ quảng cáo của công ty còn trống có giá trị cho thuê chưa tính thuế GTGT khoảng 1 tỉ đồng/trụ/năm.

Chúng tôi chốt thuê vị trí ở vòng xoay Trần Văn Giàu và vòng xoay An Lạc, N. gửi hợp đồng dịch vụ quảng cáo phải thanh toán thành 3 đợt. Đợt 1 thanh toán 50% sau 15 ngày ký hợp đồng, đợt 2 là 45% sau khi 2 bên ký biên bản nghiệm thu và 5% còn lại sau khi hoàn thành. 

Thấy chúng tôi chưa tin tưởng, N. quả quyết: "Anh đừng lo về vấn đề cấp phép hay xây dựng. Nếu không may xảy ra rủi ro, công ty em là đơn vị phải chịu thiệt chứ không phải anh đâu".

Thu tiền "khủng", nộp ngân sách ít

Chúng tôi liên hệ Công ty TNHH MTV Sức Sống Mới (trụ sở ở quận Phú Nhuận, TP HCM), N.A giới thiệu làm việc tại Phòng Kinh doanh, cho biết công ty đang cho nhiều tập đoàn, DN thuê nhiều trụ panô. 

Khi được hỏi về trụ bảng quảng cáo trên đường Hồng Hà - Bạch Đằng (quận Bình Tân), A. thông tin trụ này đang quảng cáo nước giải khát nhưng nếu khách có nhu cầu thì sẽ nhượng lại với giá cho thuê gần 1,8 tỉ đồng/trụ/năm, chưa bao gồm thuế GTGT. 

Ngoài ra, A. còn chào mời chúng tôi thuê trụ quảng cáo ở tiểu đảo Trần Quốc Hoàn (quận Tân Bình, TP HCM) với giá hơn 2,3 tỉ đồng/trụ/năm. Giá này bao gồm tiền thuê mặt bằng, in ấn, lắp đặt mẫu quảng cáo lần đầu tiên, bảo trì và chưa bao gồm thuế GTGT.

 "Mấy trụ quảng cáo ở vị trí này đang có nhiều DN liên hệ để thuê nên bên anh có nhu cầu thì nhanh tay nhé! Em chiết khấu cho các anh 5% trên tổng số tiền hợp đồng" - A. giục.

Nghe chê tiền thuê 2 trụ quảng cáo trên quá đắt, A. giải thích số tiền này công ty phải lo giấy phép thi công, xây dựng và chi cho nhiều nơi. "Dựng 1 trụ bảng quảng cáo, đóng cho nhà nước không bao nhiêu nhưng phải chi rất nhiều tiền cho nhiều nơi, anh ơi" - A. than.

Tiếp tục gọi vào số điện thoại ghi trên trụ quảng cáo dựng tại Công viên Gia Định (quận Tân Bình), một cô gái tên T.Đ giới thiệu làm việc ở Phòng Kinh doanh khách hàng Công ty TNHH Truyền thông mỹ thuật quảng cáo Hoàng Gia (trụ sở ở quận Gò Vấp, TP HCM), báo giá khoảng 1,5 tỉ đồng/trụ/năm (bao gồm tiền thuê mặt bằng, hệ thống đèn, giấy phép, in ấn, chưa bao gồm thuế GTGT 10%).

Còn tại Công ty CP Quảng cáo Sài Gòn (có trụ sở ở quận 1, TP HCM), giá thuê các trụ quảng cáo ở quận 1, quận 2, huyện Bình Chánh… từ hơn 600 triệu đồng đến hơn 2 tỉ đồng/trụ/năm.

"Em yên tâm về giấy phép vì bên công ty chị lo đâu vào đấy rồi. Khi nào thành phố sử dụng trụ quảng cáo để cổ động chính trị, bên chị sẽ tăng thêm thời gian cho bên em hoặc trả phí. Thường thì mấy trụ quảng cáo bên công ty chị ít khi sử dụng để cổ động chính trị mà cho DN thuê để quảng cáo thương mại" - bà H. (giới thiệu là nhân viên Phòng Kinh doanh) khẳng định.

Trong khi đó, theo báo cáo từ Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM, hiện Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ và Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị thực hiện ký hợp đồng tạm thời duy trì các trụ hộp đèn cổ động chính trị và quảng cáo nằm trong phạm vi hành lang an toàn giao thông đường bộ, thời gian mỗi lần gia hạn hợp đồng không quá 6 tháng. Đơn giá cho thuê tạm thời hiện nay đối với trụ quảng cáo có diện tích dưới 10 m2 là 10 triệu đồng/trụ/năm, trên 10 m2 là 15 triệu đồng/trụ/năm.

Cũng theo Sở GTVT TP HCM, hiện trên địa bàn thành phố có tổng cộng 979 trụ quảng cáo, trụ hộp đèn (trong đó Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ quản lý 939 trụ bảng quảng cáo, Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị quản lý 40 trụ bảng quảng cáo). Kinh phí nộp về tài khoản của Quỹ Bảo trì đường bộ từ năm 2015 đến nay hơn 36 tỉ đồng. Riêng mức thu phí quảng cáo tại các vị trí ký hợp đồng cổ động chính trị, theo báo cáo của Sở Văn hóa và Thể thao (VH-TT) là còn thấp so với lợi nhuận thu được.

Số tiền các DN phải trả hằng năm khi thuê mỗi trụ bảng quảng cáo là hàng tỉ đồng nhưng ngân sách thu được lại quá ít ỏi. Vậy số tiền "khủng" thu được ấy "chảy" về đâu? Ai đứng sau các công ty quảng cáo để ra giá, thu tiền DN thuê quảng cáo và bảo kê vi phạm? Có hay không "sân chơi" dành riêng cho những nhóm lợi ích?... Đây là những câu hỏi rất cần sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và các cơ quan chức năng để tìm ra đáp án nhằm làm trong sạch hoạt động quảng cáo trên địa bàn TP HCM, hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về quảng cáo cũng như bảo đảm quyền lợi DN thuê quảng cáo.